Socialisatie van je pup: Hoe doe je dat?

Een belangrijk onderdeel van het opvoeden van je puppy is het socialiseren. Puppy’s gaan door twee socialisatiefases en alles wat ze dan leren heeft effect op de rest van hun leven. Slechte socialisatie kan leiden tot gedragsproblemen op latere leeftijd. Door je puppy goed te socialiseren help hem opgroeien tot een stabiele, gelukkige hond.

Wat is socialisatie van je pup?

Honden gaan door twee socialisatiefases in hun puppytijd. De eerste fase wordt de primaire socialisatieperiode of de eerste socialisatiefase genoemd. Deze fase vindt plaats als de puppy tussen 4 en 12 weken oud is. De tweede fase wordt de secundaire socialisatieperiode of de tweede socialisatiefase genoemd. Die start meteen na de eerste socialisatiefase vanaf 12 weken en duurt totdat de puppy ongeveer 6 maanden oud is ^{[1] [3] [6] [7] [8] [11] [12] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21]}.

De socialisatiefases zijn een heel belangrijke periode in het leven van een hond. De hersenen zijn zo geprogrammeerd, dat de puppy’s zeer veel leren. Indrukken die de pup in de socialisatiefases opdoet zal hij nooit meer vergeten en zijn een soort blauwdruk voor de rest van zijn leven ^[19]. Als eigenaar wil je proberen ervoor te zorgen dat alle indrukken die de pup dan opdoet, positieve indrukken zijn.

Socialiseren betekent dat je je hond leert omgaan met mensen, dieren en situaties. Onvoldoende socialisatie kan leiden tot angsten, agressie, prooi van gedrag (bijvoorbeeld naar katten en kleine huisdieren), een overgevoeligheid voor prikkels en overactief gedrag rondom bepaalde prikkels. Goede socialisatie is essentieel om je hond te laten uitgroeien tot een stabiele, volwassene hond.

Socialisatie begint al bij de fokker

Een goede fokker houdt rekening met de socialisatieperiode van puppy’s. Door de puppy’s in een huiselijke omgeving te laten verblijven voor minimaal enkele periodes per dag wennen de puppy’s aan normale huiselijke geluiden. Denk aan geluiden zoals een vaatwasser, rammelend bestek, de stofzuiger, enz. De fokker zal de puppy’s laten kennis maken met diverse ondergronden zoals laminaat, tapijt, gras, straatstenen (in de tuin). Ook zullen de puppy’s zowel binnen als buiten ervaringen kunnen wennen aan nieuwe geuren, geluiden en beelden. Het is goed als de puppy’s al wennen aan het om hebben van een halsbandje en zelfs korte stukjes buiten aan een riem lopen. Zo maken ze kennis met de buitenwereld: voorbijgangers, auto’s, fietsers, joggers, koeien, schapen en meer. Vraag aan de fokker of er dingen zijn die je pup wel of niet leuk en eng vindt. Hier kan jij rekening mee houden als je de pup in huis hebt.

Waarmee moet ik mijn puppy socialiseren?

Ook wanneer de puppy bij jullie komt gaat de socialisatieperiode door. Komt je puppy bij jullie als hij tussen de 8 en 12 weken is, is het zeer belangrijk dat je je puppy gaat socialiseren. Laat je puppy in de leeftijd tot 6 maanden weken minimaal 3 tot 5 keer kennismaken per prikkel waarmee je je puppy wilt socialiseren. Om ideeën op te doen, waarmee je de je pup kan socialiseren, kan je een socialisatielijst bekijken. Bij de Puppy Workshop en Puppycursus van PawFive krijg je o.a. een socialisatielijst om je op weg te helpen. Het is echter belangrijk om te weten dat je je puppy niet met alles en ook niet met zoveel mogelijk hoeft te socialiseren. Kies een aantal mensen, dieren en situaties uit die belangrijk zijn voor jullie en die je puppy later veel zal tegenkomen.

Laat de pup bijvoorbeeld wennen aan kinderen, oudere mensen, mensen met een andere huidskleur, mensen met een wandelstok en in een rolstoel. Laat de pup eventueel wennen aan andere dieren (koeien, paarden, geiten, schapen e.d.). Neem je pup mee naar mee naar allerlei situaties, bijvoorbeeld een winkelstraat, een winkelcentrum, de markt, het station. Ga een stukje met de bus en de trein.

Woon je midden in de stad, dan moet je je puppy in ieder geval socialiseren met fietsers, auto’s, brommers, scooters, kinderwagens, mensenmenigtes, winkelstraten, etc. Echter kan het slim zijn om ook eens langs de kinderboerderij te gaan. Je weet nooit hoe de toekomst loopt en wie weet ga je over 5 jaar meer landelijk wonen. Of zal je hond bij een nieuwe eigenaar terecht komen die op een boerderij woont. Het is dan handig als je hond al enigszins bekend is met andere diersoorten.

Woon je op een boerderij? Denk dan aan zaken zoals verschillende boerderijdieren, tractoren, de postbode, bezoekers die op het erf mogen komen en meer. Ook dan is het echter belangrijk om je puppy ook deels te socialiseren met zaken die jullie wellicht minder vaak zullen tegenkomen. Ook hier geldt dat je nooit weet hoe de toekomst voor jou en je hond eruit ziet. Gebruik deze beperkte periode zo goed mogelijk om je hond met verschillende zaken te socialiseren. Jij en je hond zullen de rest van zijn leven er profijt van hebben.

Socialiseren met andere honden

Belangrijk is ook het kennismaken met andere honden. Denk hierbij aan andere pups, volwassen honden, oudere honden, honden van andere rassen, kleine honden, grote honden, kortharige honden, langharige honden, honden met krullen. Wees hierbij wel voorzichtig, want je wilt voorkomen dat je puppy een trauma oploopt. Vaak is het verstandig om je puppy te laten kennis maken met stabiele, oudere honden. Zo doet je puppy positieve ervaringen op met andere honden die het goede voorbeeld laten zien aan je pup. Je pup meenemen naar een hondenspeeltuin kan leuk en schattig lijken. Echter wil je niet dat je dat er een groep volwassen honden dolenthousiast tegelijkertijd met z’n allen op een puppy duiken. Dit kan een heel enge ervaring zijn voor een puppy. Bovendien kan de puppy onbedoeld gewond raken.

Wees voorzichtig bij het kennismaken met andere puppy’s. Let goed op dat de puppy’s aan elkaar gewaagd zijn en beide een plezierige kennismaking hebben. Als de ene puppy te wild speelt voor de andere puppy kan dit tot een negatieve ervaring leiden. Ook kan het wat intimiderend zijn voor een puppy van 5 kilo als een enthousiaste puppy van 20 kilo goedbedoeld begint te stoeien met hem. Doordat puppy’s nog veel omgangsvormen moeten leren, moet je extra goed opletten bij kennismakingen met andere puppy’s. Doordat veel beginnende hondeneigenaren niet altijd goed kunnen inschatten wanneer iets te veel is voor een puppy, of wanneer de omgang niet in balans is wordt soms ook afgeraden om je puppy met andere puppy’s te laten kennismaken of spelen. Dit dient wel gedoseerd te gebeuren in het begin. Ze worden erg moe van al die indrukken. 

Hoe moet ik het socialiseren aanpakken?

Laat je puppy van afstand kennismaken en op eigen initiatief toenadering zoeken. Ga je je puppy socialiseren let dan goed op zijn lichaamshouding. Hieraan kun je snel aflezen of je puppy de situatie aan kan. Merk je dat hij iets spannend vindt, haal je puppy dan uit de situatie of vergroot de afstand tot hetgeen wat je puppy spannend vindt. Als puppy erg tegen je been aankruipt, zijn staart of hele lichaam omlaag doet of zelfs begint te trillen, haal je puppy dan direct uit de situatie of vergroot de afstand. Je puppy vind de situatie dan erg spannend. Dwing je puppy niet om dichterbij een prikkel te komen, omdat op die manier angst kan ontstaan bij de puppy.

Als de afstand tot hetgeen waar je puppy bang voor is groter wordt, dan zal je pup waarschijnlijk weer ontspannen. Je oefent dan eerst op grote afstand met hetgeen wat je puppy zo spannend vindt. Oefen later of op andere dagen weer met een soortgelijke situatie van grote afstand. Langzaam kijk je of je de afstand tot de situatie kan verkleinen, zónder dat je puppy het spannend vind. Let hierbij goed op de lichaamstaal van je puppy.

Angstfase

Tot aan 8-12 weken vinden puppy’s alles erg interessant en zullen ze vanuit nieuwsgierigheid uit zichzelf nieuwe situaties opzoeken ^{[2] [4] [5] [9] [10] [13] [15] [17] [22]}. Ze benaderen nieuwe situaties nieuwsgierig, onbevangen en zonder angst. Het wordt allemaal als normaal beschouwd. Afhankelijk van de pup zal tussen 8 en 12 weken de natuurlijke reserve op gang komen. De eerste angstfase begint dan. De puppy wordt terughoudender of angstiger voor onbekende zaken. Onprettige ervaringen zijn niet erg: die horen immers bij het leven. Ook bij het leven van een pup. Je pup kan daarvan leren.

Let echter goed op dat je pup geen trauma’s krijgt. Ter voorbeeld: stel je puppy speelt met een volwassene hond en bijt de hond iets te hard. Een stabiele, volwassene hond zal kunnen reageren met een flinke grauw, een zachte beet of de puppy even tegen de grond duwen. Zolang dit binnen acceptabele maatstaven gebeurt, kan dit een goede levensles voor je puppy zijn. Je puppy leert dat hij volgende keer niet zo hard moet bijten. Reageert de volwassene op een veel te heftige manier, de zelfs binnen hondentaal veel te ver gaat? Dan kan je puppy een trauma oplopen en gedragsproblemen ontwikkelen. Zo kan de pup erg angstig worden voor andere honden of (angst)agressie naar honden ontwikkelen.

Voldoende rust is heel belangrijk

Geef de puppy voldoende rust in deze periode. Rust is belangrijk om alles te verwerken. Alles is nieuw voor de pup. In de primaire socialisatie periode is één nieuwe ervaring van slechts 5 tot 10 minuten per dag voldoende. Jonge puppy’s zijn emotioneel snel uitgeput en kunnen beperkt indrukken opnemen. Het is vaak al voldoende om de dingen te doen, die je normaal ook doet.

Als je hond in de eerste socialisatieperiode 3 tot 5 keer kennis heeft gemaakt met o.a. katten en kinderen, moet hij in de tweede socialisatieperiode ook contact blijven houden met katten en kinderen. Dit hoeft niet dagelijks, maar wel met enige regelmaat. In de secundaire socialisatie periode herhalen we alle dingen waar we de pup in de primaire socialisatie periode kennis mee hebben laten maken en breiden deze dingen uit. Nu kunnen we meerdere situaties achter elkaar plakken. Je gaat bijvoorbeeld een stukje met de bus en loopt een stukje door de winkelstraat. Doe dit echter nog steeds met mate en kijk goed naar de signalen van je puppy. Signalen zoals langzamer lopen of niet meer verder willen lopen, vaak gapen, wallen onder de ogen laten zien dat de puppy moe wordt en rust nodig heeft.

Samenvattend

Kortom, een goede socialisatie is essentieel om je hond te laten uitgroeien tot een stabiele, volwassene hond. Investeer je nu tijd en energie in het goed socialiseren van je puppy zullen jullie er samen jarenlang profijt van hebben.

Heb je verdere vragen over socialisatie van honden of loop je zelf ergens tegenaan met het socialiseren van je puppy? Neem contact met ons op, zodat we kunnen kijken hoe PawFive je kan helpen.